محاسبه پهنای باند دوربین‌های مداربسته و انتخاب تجهیزات مناسب برای پروژه‌های بزرگ

در پروژه‌های بزرگ نظارتی، مثل کارخانه‌ها، دانشگاه‌ها یا شهرک‌های صنعتی، انتخاب درست تجهیزات و محاسبه دقیق پهنای باند اهمیت بسیار زیادی دارد. اگر پهنای باند به درستی محاسبه نشود، سیستم دچار تأخیر، افت تصویر یا قطع ارتباط خواهد شد. در این مقاله به‌صورت کامل توضیح می‌دهیم چطور پهنای باند مورد نیاز را محاسبه کنیم، چه نوع کابل و سوییچ انتخاب کنیم، و چه نکاتی برای پروژه‌های بالای ۱۰۰ دوربین باید رعایت شود.

۱. پهنای باند چیست و چرا مهم است؟

پهنای باند به زبان ساده یعنی حجم داده‌ای که در هر ثانیه از طریق شبکه منتقل می‌شود. در سیستم‌های مداربسته IP، هر دوربین ویدیو را به‌صورت داده دیجیتال از طریق شبکه ارسال می‌کند. اگر مجموع داده‌های همه دوربین‌ها بیشتر از ظرفیت سوییچ، NVR یا شبکه باشد، تصویرها قطع یا کند خواهند شد.

۲. فرمول محاسبه پهنای باند دوربین مداربسته

پهنای باند هر دوربین به سه عامل اصلی بستگی دارد:

فرمول تقریبی:

پهنای باند هر دوربین (Mbps) = (بیت‌ریت دوربین × تعداد فریم در ثانیه) ÷ 1000

مثال تقریبی:

• دوربین ۲ مگاپیکسل با H.265 ≈ ۲ تا ۳ Mbps
• دوربین ۴ مگاپیکسل ≈ ۴ تا ۶ Mbps
• دوربین ۸ مگاپیکسل ≈ ۸ تا ۱۲ Mbps

۳. محاسبه پهنای باند کل سیستم

برای ۱۰۰ دوربین ۴ مگاپیکسل با بیت‌ریت میانگین ۵ Mbps:

۵ × ۱۰۰ = ۵۰۰ Mbps

با احتساب ۳۰٪ ظرفیت اضافی:

۵۰۰ × ۱.۳ = ۶۵۰ Mbps

بنابراین تجهیزات باید حداقل تا ۶۵۰ Mbps توان انتقال داده داشته باشند.

۴. انتخاب سوییچ مناسب

نوع سوییچ

• سوییچ PoE برای تأمین برق دوربین‌ها تا ۹۰ متر
• سوییچ غیر PoE با آداپتور جداگانه برای فواصل بیشتر

سرعت سوییچ

• گیگابیتی (1Gbps) یا ۱۰ گیگابیتی (10Gbps)
• پورت Uplink به Core Switch یا NVR حداقل 1Gbps

برندهای پیشنهادی

• Cisco، Mikrotik، TP-Link Omada، Planet، Hikvision / Dahua

۵. انتخاب کابل شبکه مناسب

برای فواصل خیلی زیاد، استفاده از فیبر نوری بین سوییچ‌های منطقه‌ای توصیه می‌شود.

۶. تقسیم‌بندی شبکه در پروژه‌های بالای ۱۰۰ دوربین

• هر ۲۰ تا ۲۵ دوربین = یک سوییچ مجزا
• تمام سوییچ‌ها به سوییچ مرکزی یا Core Switch وصل شوند
• استفاده از VLAN برای تفکیک ترافیک
• Uplink هر سوییچ حداقل ۱Gbps

۷. انتخاب NVR یا سرور ضبط مناسب

NVR حرفه‌ای

• پشتیبانی از ۱۲۸ تا ۲۵۶ کانال
• دو پورت LAN گیگابیتی یا بالاتر
• قابلیت RAID برای امنیت داده‌ها

سرور ذخیره‌سازی

• سرورهای Dell یا HP با نرم‌افزار Milestone, Digifort یا Nx Witness

۸. محاسبه فضای ذخیره‌سازی (Storage)

(پهنای باند × 3600 × 24 × روزهای ضبط) ÷ 8 ÷ 1024 = گیگابایت

مثال: دوربین ۴ Mbps × ۳۰ روز ≈ ۱.۳ ترابایت، برای ۱۰۰ دوربین ≈ ۱۳۰ ترابایت

۹. نکات اجرایی و حرفه‌ای

• کابل‌ها را در داکت یا لوله فلکسی فلزی بکشید
• سوییچ‌ها را در رک استاندارد با تهویه مناسب نصب کنید
• استفاده از UPS برای پشتیبانی برق
• IP دوربین‌ها را طبقه‌بندی‌شده تنظیم کنید
• مانیتورینگ پهنای باند با نرم‌افزارهای PRTG یا The Dude

جمع‌بندی

محاسبه صحیح پهنای باند و انتخاب تجهیزات شبکه در پروژه‌های بزرگ، مهم‌ترین عامل در پایداری سیستم نظارت تصویری است. با رعایت نکات گفته شده می‌توان پروژه‌ای با سرعت بالا، بدون افت تصویر و کاملاً پایدار طراحی و اجرا کرد.